Новости Центра народного творчества «Эрэл»

Мероприятия посвященные декаде пожилых людей, 105-летию КОМСОМОЛА и ДНЮ НАРОДНОГО ЕДИНСТВА

«Эрэл» норуот айымньытын киинигэр бэлэх ууннулар…

2023 сыллаахха тохсунньу ый 30 күнүгэр «Эрэл» норуот айымньытын киинэ саҥа дьиэҕэ киирбит үөрүүлээх түгэнинэн Саха Өрөспүүбүлүкэтин Культураҕа уонна Духуобунаска министиэристибэтэ Арыылаах нэһилиэгин дьаһалтатын кытары уот-күөс, муусука аппаратуратыгар харчы көрүллүүтүгэр илии баттастылар.
Арыылаах нэһилиэгин олохтоохторо, үүннэр көлүөнэтэ, «Эрэл» норуот айымньытын киинин үлэһиттэрэ дьэрэкээн уотттаа-күөстээх, саҥа муусука аппаратурата кэлэн, холбонон, үлэлээн үөртэ-көтүттэ бар дьоммутун. Өр кэмҥэ үлэлиэ диэн эрэнэбит, улахан махталбытын тириэрдэбит.

Бэс ыйын 28 күнүгэр Бүлүү улууһун Арыылаах нэһилиэгэр Сайыны көрсө уруйдуу Саха удьуора күүтүүлээх Алгыс ылынар күннэрэ Үрүҥ тунах Ыһыаҕа буолан ааста. Арыылаах Эбэ барахсан айыл5ата ордук тупсан турар кэмигэр бар дьоммут мустан, алгыс ылынныбыт, уйгулаах ыһыаҕы олохтоотубут. Арыылаах нэһилиэгин Аҕа баһылыга Афанасий Афанасьевич Тимофеев саргылаах ыһыахпыт Айыы тылынан арчыламмыт саамал кымыһын үрүҥ илгэтин үрдүн охтордо. Ыһыахха кэлбит бар дьоммутун кыынньар кымыһынан, арыылаах алаадьыннан, үтэһэннэн күндүлээтибит. Түһүлгэҕэ Саха мааны таҥаһа, Ойдор ойор оһуокай, Дьүрүһүй хомуһум күрэхтэр буолан аастылар. Кырачаан дьоммутугар Сүүтүк Боотур, Хоһууна-23 күрэстэр дьону-сэргэни аралдьытта. Ону таһынан ыһыах бастыҥ оонньуулара мас тардыһыы, сүүрүү, ойуу, тааһы көтөҕүү өбүгэбит оонньуулара буолан аастылар. Киэһээ ыаллыы сыатар Дьөккөн нэһилиэгиттэн, бэйэбит нэһилиэкпититтэн көмүс куоластаах ырыаһыттарбыт, кынталдьыйа туттан үҥкүүлүүр үҥкүүһүттэрбит дьэрэкээн бырааһынньыктааҕы концерды бэлэхтээтилэр. Онтон киэһэ Бүлүү куораттан Сулус суһума айар бөлөх кэлэн концерт-дискотеканнан, ойдоруулаах оһуокайынан нэһилиэкпит дьонугар бырааһынньыктааҕы бэлэх уунна. Орто дойду сырдык айыыларыгар - Уруй! Иитиллибит ийэ сирим үтүччүлэригэр - Айхал! Сахам сирин үтүө мааны дьонугар сэргэтигэр - Туску! Өссө төгүл барыгытын Үрүҥ тунах ыһыаҕынан эҕэрдэ буолуохтун!

Бүгүн ыам ыйын 13 күнэ Арыылаахпыт нэһилиэгэр улахан бэлиэ күн биһиги биир дойдулаахпыт, Сэбиэскэй Сойуус геройа, пулеметчик, красноармеец Николай Саввич Степанов төрөөбүт күнэ. 

Герой аатынан скверга нэһилиэк дьоно-сэргэтэ, Чэбдигирии түмсүүлэр, оскуола оҕолоро буолан мустан бу бэлиэ күнү көрүстүбүт. 

Сүрэхтэн тахсар истиҥ долгутуулаах Николай Саввич туһунан тыллар этилиннилэр. Эйэлээх олох иһин кыргыспыт киһибитигэр ыллам ырыалар ылланнылар, хаартыскаҕа түстүбүт.

Николай Саввич, эн биhиги биир дойдулаахпыт буоларгыттан, эн албан ааккар сүгүрүйэбит, киэн туттабыт, махтанабыт. 

Гвардеец, пулеметчик, бойобуой мэтээл кавалера, биир дойдулаахпыт Николаев Федот Николаевич бойобуой оло5уттан быһа тардыы Эрэл НАК.

Күндү ветераннар! Эhиги иннигитигэр иэспит - дойдубут инники сайдыытыгар, олохпут туруктаах буолуутугар туруулаhан улэлээhиннит иһин. Барыгытыгар уhун үйэни, кытаанах доруобуйаны, хаан-уруу уонна чугас дьоннутугар этэннэ буолууну ба5арабыт! Уйэлэртэн үйэ5э умнуллуохтара суо5а бу бүгүҥҥү эйэлээх олох иһин кыргыһыы толоонугар охтубут, эргиллэн кэлэн эйэлээх оло5у тутуспут биһиги албан ааттаах буойуттарбыт!

https://youtube.com/shorts/CKj0DmEBgyg?feature=share

Улуу кыайыы 78 сылын көрсө Арыылаах нэһилиэгин улахан кылаас оҕолоро, учууталлар, эдэр ыччат болуоссакка мустан “Кыайыы чүмэчитин» кыырыктах кыргыһыы хонуутугар хаалбыт буойуннар сырдык ааттарыгар анаан Умуллубат төлөн тула чүмэчилэри уурдулар.

Муус устар 27 күнүгэр Арыылаах нэһилиэгэр Саха уобалаһа өрөспүүбүлүкэ быһыытынан статустаммыт үөрүүлээх күнүн бэлиэтээн тэрилтэлэрбит, оскуола оҕолоро, түмсүүлэр сахалыы таҥастаах сэлэлии хааман дойдубутун уруйдаатыбыт, айхаллаатыбыт, добун оүуохайы олохтоотубут! Дойдубут кэскилэ чэлгийэ үүнүөхтүн Сайдыылаах сахабыт сэгэйэ үөрүөхтүн! Күннээх күөх урсун халлаанын Күндээрэ Туругур, Тапталлаах сахабыт сирэ

Бүлүү улууһугар доруобуйа сылыгар анаан доруобуйаларынан хааччахтаах дьон икки ардыларыгар кулун тутар 18 күнүгэр Арыылаах нэһилиэгэр «Олохтуун тэҥҥэ...» культурно-спортивнай күрэх буолан ааста. Чугастыы сытар Тааһаҕар, Бороҕон нэһилиэктэриттэн кэлэн кытыннылар.

Спортивнай күрэххэ хамаандалар хабылык, хаамыска, дартс, воздушканнан ытыы, көрдөөх эстафета күрэхтэстилэр. Сынньана таарыйа төгүрүк остуол тула олорон “Өркөн өй“ булугас өйдөөхтөр күрэхтэрэ буолан ааста. Культурнай чааһыыгар ырыа-тойук, көрдөөх сыаҥка, киэргэллээх кэрэ көстүүлээх  саха мааны таҥаһын көрүү-күрэхтэрэ буолан аастылар.

«Олохтуун тэҥҥэ...» культурно-спортивнай тэрээһиммит кыттылаахтара астына, дуоһуйа сынньаннылар. Дьоммутугар баҕарыа этибит субу курдук чэгиэн сылдьаргытыгар, тус олоххутугар дьолу-соргуну. 

Кулун тутар ахсыһынан
Күлүмүрдэс күн үүннэ
Кэрэ кыыстыын кэмчиэрийэн
Кэтэһиилээх кэм кэллэ!

Кэрэ сааскы кэһии буолан
Күүттэрилээх бэлэх уунан
Күлэн үөрэн мичилийэн
Сырдык дьоро күммүт тиийэн кэллэ!
Киһи – аймах кэрэ аҥарын күнүнэн, сахалыы сайаҕас алгыстаах, эриэккэс эҕэрдэ эҥээрдээх, ырыа – тойук аргыстаах, үҥкүү – битии үктэллээх, истиҥ Дьүөгэлиилэр күрэхтэрэ, кулун тутар 7 күнүгэр Арыылаахпыт нэһилиэгэр буолан ааста.
Бу күрэххэ кыттааччыларбыт Бүлүүбүт улууһа Доруобуйа сылынан биллэрбитинэн «Доруобай аһылык - Чөл олох төрдө» бэтэмииннээх бүлүүдэни, утаҕы көмүскээтилэр, Сүбэһит сылыгар анаан Туһалаах сүбэлэри, аныгылыы эттэххэ лайфхак кэпсээтилэр, көрдөрдүлэр, маанылаах талба талааннарын, киэһээҥҥи муодаларын дьон-сэргэ сэргии көрдө, махтайда.
Кыттыбыт Дьүөгэлиилэрбитигэр дьэрэкээн киэһэ бэлэхтээбиккитигэр барҕа махталбытын тириэрдэбит. Өрүү маннык кэрэ-нарын, өссө да тупса-сайда тураргытыгар баҕарабыт.

Аҕа дойдуну көмүскээччилэр күннэринэн Бүлүү улууһун Арыылаах нэһилиэгин олохтоохторуттан ис сүрэхтэн эҕэрдэ

Саха сиригэр Үлэ сылынан, Төрөөбүт тыл, сурук - бичик күнүн чэрчитинэн олунньу ый 16 күнүгэр "Эрэл" норуот айымньытын киинигэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуотун маастара, Саха Өрөспүүбүлүкэтин культуратын туйгуна Иван Тимофеевич Павлов - Утум Уустуун о5олорго олус сэргэх көрсүһүү буолан ааста. Иван Павлов бэйэтин оҥоһуктарынан быыстапката оҕолору сэргэхситтэ. Тимир уһаарыыта, болгуо таас, Уус эттэтиитин туһунан элбэҕи иһиттибит, биллибит. Иван Павлов - Утум Уус үлэтэ өссө да сыаналана турдун, этигэн хомус тыаһа алыптаах, алгыстаах, арчылыыр, араҥаччылыыр аналлаах Аан Ийэ дойду үрдүнэн дьүрүһүйэ туруохтун!

Күндү ИЙЭ ТЫЛ илгэтин, ТӨРҮТ ТЫЛ сүмэтин сүрэххэ тутан саҥара, кэпсэтэ, тарҕата, сайыннара сылдьар үтүө дьонум! Саханы саха дэтэр САХА СУРУГУН-БИЧИГИН КҮНЭ үүммүтүнэн УРААҤХАЙДЫЫ УРУЙ! САХАЛЫЫ АЙХАЛ! Олунньу ый 13 күнүгэр, биһиги нэһилиэкпитигэр Ийэ тыл, сурук-бичик күнүн бэлиэтээтибит.

Россияҕа учуутал уонна настаабынньык сылын, Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр үлэ сылын, Бүлүү улууһугар чөл олох сылын арыйдыбыт. Түгэнинэн туһанан тустаах тэрилтэлэр ветеран үлэһиттэрин чиэстээтилэр, махтаннылар, инникигэ ситиһиилэри, кэс тыллары эттилэр.

Үөрэҕирии тэрилтэлэрэ: Ст.Ф.Гоголев аатынан Хампа орто оскуолата, «Кэскил» оҕо уһуйаана, Хампатааҕы оҕо театральнай оскуолата көхтөөхтүк «Төрөөбүт төрүт тыл күүһэ» ток-шоуга кытыннылар. Оскуола уонна оҕо уһуйаанын тэрилтэлэрэ уһуйааччы уонна сүбэһит, театральнай оскуола хамаандалара мындыр, булугас өйдөрүн, билиилэрин, сатабылларын көрөөччүлэр олус диэн сэҥээрдилэр. 

Кыайыылаахтарга э5эрдэ, кыттыбыт бар дьоммутугар истиҥ барҕа махталбытын тириэрдэбит.

Олунньу ый 8 күнүгэр биһиги нэһилиэкпитигэр олус сэргэх үҥкүү дьоро киэһэтэ буолан ааста.
А.Д.Макарова аатынан Култуура уонна искусство колледжын Үҥкүү салаатын 3 курсун устудьуона Анна Васильева “Үҥкүү кэрэ эйгэтэ” диэн отчуоттуур кэнсиэрэ буолан ааста.
Араас омук үҥкүүтүн нэһилиэкпит иһигэр баар түмсүүлэрбит оҕо ансаамбыллара – “Дьэргэлгэн”, “Күндээрэ”, эдэр ыччат ансаамбыла – “Дайаана”, уонна “Оһуор” ансаамбыллар көрөөччүнү сэргэхситтэ, биһирэбил ылла.
Аня ба5арыа этибит инникитин даҕаны талбыт идэҕинэн айа, тута, сайда сырыт.

Биһиги нэһилиэкпитигэр Олоҥхо декадатын, Хомус күнүн чэрчитинэн «Хомус дьүрүскэн тыаһыгар уйдаран» диэн авторскай кууруһу Саха Республикатын хомусчут-импровизатора Токуйаана Николаева хомуска оонньуон баҕалаахтары мунньан 10 күннээх кууруска хомуска оонньуурга үөрэттэ. Бу үөрэххэ:сөптөөхтүк тыынарга, араас норуот ырыаларын хомуска оонньоон таһаарыыга, Бүлүүлүү сыыйа тардыы ньыматыгар, араас көтөр саҥатын саҥарарга уонна бэлэм композиция биирдии бэйэлэригэр туруоран биэрдэ. Токуйаана Николаева үөрэнээччилэригэр үөрэх түмүгэр анал сертификат бэлэх уунна. Токуйаана Ивановна бэйэтэ биһиги нэһилиэкпитигэр быйыл оскуолаҕа учууталлыы кэлбит эдэр учуутал, кини чугастыы сытар Дьөккөн нэһилиэгиттэн төрүттээх, кыра эрдэҕиттэн төрүт музыкальнай инструмеммытынан Хомуһунан сөбүлээн оонньуур эбит. “Эрэл” норуот айымньытын киинин коллективын аатыттан Токуйаана Ивановнаҕа кууруһуҥ ситиһиилээхтик түмүктэммитинэн итиитик-истиҥник эҕэрдэлиибит, улахан махталбытын тиэрдэбит. Бађарабыт айар үлэђэр өссө үрдүк ситиhиилэри, мэлдьи дьон ортотугар, олох үөhүгэр үөрэ-көтө, үчүгэйи, үйэлээђи үксэтиhэ, кэрэни кэңэтиhэ, чэгиэн-чэбдик доруобуйалаах, уйгу-быйаң олохтоох, дьоллоох-соргулаах буол! Сыралаах үлэң үтүө түмүктэрдээх буоллун, ылсыбыт дьыалаң ыпсан истин диэн бађа санаа бастыңын, үтүө санаа үгүhүн аныыбыт.

Олоңхо декадатыгар аналлаах аhађас куйаар ситиминэн Олоңхо персонажтарынан куукула оңоhуктарыгар күрэх Кыттыбыт дьоммутугар өссө да үрдүк ситиһиилэри баҕара хаалабыт.